Dieta to ważny element zdrowego stylu życia i profilaktyki wielu przewlekłych chorób – warto jednak pamiętać, że jest ona istotna nie tylko w zapobieganiu, ale także w łagodzeniu skutków już występujących chorób. Odpowiednie zaplanowanie diety dopasowanej do stanu zdrowia to zadanie dietetyka klinicznego – dzięki jego pomocy, nasz sposób żywienia może stać się elementem pomocnym w łagodzeniu objawów chorobowych, a także uzyskaniu remisji. W jakich sytuacjach warto zwrócić się o pomoc do dietetyka klinicznego? Z poniższego tekstu dowiesz się kto może odnieść szczególne korzyści z interwencji dietetyka, a także jak dieta wpływa na najpopularniejsze jednostki chorobowe zależne od diety w mniejszym lub większym stopniu.
- Zespół metaboliczny
Zespół metaboliczny to jeden z największych zdrowotnych problemów we współczesnym świecie. Co kryje się pod tym pojęciem? Na zespół metaboliczny składają się takie elementy jak: nadciśnienie tętnicze, podwyższone stężenie glukozy oraz triglicerydów we krwi, obniżone stężenie „dobrego” cholesterolu oraz otyłość brzuszna (czyli zbyt duży obwód w talii). Zespół ten znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia takich chorób jak cukrzyca typu 2, czy miażdżyca, a w konsekwencji – ryzyko zawału serca czy udaru mózgu. Jednym z kluczowych elementów leczenia zespołu metabolicznego jest odpowiednia dieta. Przy pomocy ujemnego bilansu kalorycznego, pozwala ona uzyskać redukcję masy ciała, co samo w sobie często wiąże się z poprawą wyników badań laboratoryjnych oraz unormowaniem ciśnienia tętniczego. Dodatkowo, odpowiedni plan diety – a więc między innymi posiłki oparte o tzw. niski indeks glikemiczny pozwala unormować stężenie glukozy we krwi i nie dopuścić do rozwinięcia insulinooporności oraz cukrzycy. Wreszcie, istnieją także interwencje dietetyczne mające na celu obniżenie ciśnienia tętniczego, a także regulację stężenia poszczególnych frakcji cholesterolu we krwi – dzięki temu poprawa wyników badań laboratoryjnych przy pomocy diety jest czymś jak najbardziej osiągalnym.
Warto również pamiętać, że interwencja dietetyka klinicznego może znacznie poprawić stan osób, u których schorzenia takie jak cukrzyca, czy choroby układu krążenia już wystąpiły – dzięki zmianie diety możemy bowiem znacznie zmniejszyć ryzyko powikłań. Dieta w chorobie jest równie ważna jak dieta w zdrowiu – pamiętaj, że nigdy nie jest za późno na zmianę swojego sposobu żywienia i zmniejszenie ryzyka poważnych konsekwencji zdrowotnych!
- Choroby układu pokarmowego
Dieta to oczywiście kluczowy element leczenia chorób układu pokarmowego – w końcu to ten układ odpowiada za przesuwanie i trawienie pokarmu dostarczanego z codziennymi posiłkami. Tak naprawdę, odpowiednia dieta może pomóc w dolegliwościach na każdym etapie przewodu pokarmowego, a także związanych z organami biorącymi udział w trawieniu. Już na etapie jamy ustnej, dieta dopasowana do stanu zdrowia może być pomocna w profilaktyce próchnicy, a także w łagodzeniu przebiegu chorób przyzębia oraz błony śluzowej. Odpowiednio dopasowana dieta jest również kluczowym elementem łagodzenia objawów choroby refluksowej przełyku – dzięki prawidłowo zaplanowanemu żywieniu możemy zarówno złagodzić objawy (poprzez skrócenie czasu przebywania pokarmu w żołądku czy regulację pracy zwieracza przełyku odpowiedzialnego za występowanie objawów refluksu), a także zmniejszyć ryzyko powikłań poprzez unikanie pokarmów drażniących ściany przełyku. Odpowiednia interwencja dietetyczna jest również konieczna w chorobach jelit – m.in. zespole jelita drażliwego, który wymaga takiego dopasowania diety, aby odpowiadała ona występującym u danego pacjenta objawom (biegunka, zaparcia lub biegunki oraz zaparcia naprzemiennie). Dietetyk kliniczny pomoże również w przypadku zaburzeń mikrobioty jelitowej oraz tzw. zespołu SIBO powodującego przedostanie się bakterii z jelita grubego do jelita cienkiego, co jest przyczyną znacznego dyskomfortu w obrębie brzucha. Przewlekłe choroby trzustki oraz wątroby także mogą wymagać interwencji dietetycznej – zwłaszcza że często towarzyszą im niedobory niektórych składników pokarmowych. Dzięki pomocy dietetyka klinicznego możesz złagodzić objawy występujących u siebie schorzeń ze strony przewodu pokarmowego – warto więc skorzystać z tej opcji i poprawić swój codzienny komfort funkcjonowania.
- Choroby autoimmunologiczne
Choroby autoimmunologiczne to prawdziwa epidemia dzisiejszych czasów. Schorzenia te, spowodowane atakiem organizmu na własne, prawidłowe komórki mogą dotyczyć właściwie wszystkich tkanek i organów – najczęściej spotykamy się z atakującymi tarczycę chorobami: Hashimoto oraz Gravesa-Basedowa, dotyczącymi skóry łuszczycą i bielactwem, czy atakującym wielu różnych organów i tkanek toczniem. To jednak nie wszystko – we współczesnym świecie coraz częstsze stają się choroby autoimmunologiczne atakujące takie organy jak wątroba (autoimmunologiczne zapalenie wątroby), układ nerwowy (stwardnienie rozsiane), stawy (reumatoidalne zapalenie stawów), czy układ pokarmowy (m.in. choroba Leśniowskiego-Crohna). Nie można również zapominać o autoimmunologicznej „wersji” cukrzycy – cukrzycy typu 1, ujawniającej się zwykle u dzieci i młodzieży. Wspólny mianownikiem wymienionych chorób jest nasilony stan zapalny i nieodpowiednia odpowiedź układu odpornościowego. Interwencja dietetyczna w tego rodzaju chorobach opiera się więc zwykle na ograniczeniu potencjału zapalnego diety i wprowadzeniu do niej pokarmów o działaniu przeciwzapalnym. Poza tym, dietetyk kliniczny planuje dietę w zależności od jednostki chorobowej – przykładowo, w cukrzycy typu 1 konieczna będzie dieta dopasowana do leczenia insuliną, zaś w chorobie Leśniowskiego-Crohna – zależnie od fazy choroby, bardzo bogata odżywczo lub lekkostrawna.
- Choroby skóry i włosów
Schorzenia skóry stanowią grupę zaburzeń najłatwiej zauważalnych w naszym wyglądzie zewnętrznym, przez co często prowadzoną one do obniżenia samooceny i samopoczucia. Warto jednak wiedzieć, że ich przyczyny często leżą we wnętrzu, a nieodpowiednia dieta może być przyczyną nasilenia tego rodzaju problemów. Dieta w chorobach skóry i włosów obejmuje zarówno działania ukierunkowane na łagodzenie objawów takich schorzeń jak trądzik pospolity, trądzik, różowaty, łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, czy nadmierne wypadanie włosów, ale także działanie bezpośrednio na ich żywieniowe przyczyny. Jakie? Tzw. dietetyka kosmetyczna obejmuje chociażby działania mające na celu regulację i rozwój prawidłowej mikrobioty jelitowej, a także uzupełnianie składników odżywczych, których niedobór może mieć wpływ na niekorzystny wygląd naszej skóry i stan włosów. Możemy do nich zaliczyć chociażby takie mikroelementy jak żelazo, cynk i selen, a także witaminy: A, E, D, C, PP oraz biotyna oraz nienasycone kwasy tłuszczowe. Jeżeli masz więc problemy z wyglądem skóry i/lub włosów, warto udać się do dietetyka klinicznego – otrzymana od niego dieta dopasowana do wyników badań laboratoryjnych oraz objawów, w połączeniu z interwencją lekarską oraz kosmetologiczną może pomóc Ci w znacznym złagodzeniu tych nieprzyjemnych dolegliwości.
Jak widzisz, dietetyka kliniczna to szeroka dziedzina nauki, mająca zastosowanie w wielu powszechnych jednostkach chorobowych. Wymienione wyżej choroby to jednak tylko wierzchołek góry lodowej – jeżeli chcesz dowiedzieć się jakie inne grupy schorzeń mogą wymagać interwencji dietetyka klinicznego, koniecznie zajrzyj do drugiej części tekstu.